Otomobil Terimleri

  

A

ABS (Antilock Braking System): Kilitlenmeyen fren sistemi

Aerodinamik: Otomobillerin hava sürtünme katsayısını ve hava direncinin yakıt tüketimine etkisini inceler

Airbag (Hava Yastığı): Çarpışmalara karşı yolcu ve sürücüleri koruyan sistem

Aks (Dingil): Üzerinde tekerleğin döndüğü mil

Akümülatör (Akü): Elektrik enerjisini kimyasal enerji halinde depolayan ve elektrik devrelerinin çalışmasını sağlayan üreteç

Akü Takviyesi: Otomobilin aküsü boşaldığında, başka bir akünün biten aküye uygun şekilde bağlanıp şarj edilmesi

Alt ölü nokta: Pistonun silindir içinde inebildiği en alt nokta

Alternatör: Dalgalı (alternatif) akım meydana getiren eleman

Amortisör: Yoldan tekerlere gelen sarsıntıları azaltan yay sistemi

Antifriz: Soğutma sistemindeki suyun donmasını engelleyen alkol-su karışımı

Araç Muayenesi: Trafiğe çıkan motorlu ve motorsuz araçların teknik yeterliliklerinin TÜVTÜRK tarafından periyodik olarak kontrol edilmesi

ASC (Automatic Stability Control): Elektronik çekiş kontrol sistemi

ASR (Acceleration Slip Regulation): Antipatinaj sistemi

Ateşleme Sistemi: Silindirlerde sıkışan hava-yakıt karışımının yanması için bujilere yüksek voltajlı kıvılcım sağlayan sistem

Atmosfer Basıncı: Değeri 760 mm civa olan basınç birimi

B

BAS (Brake Assist System): Acil fren sistemi

Batarya: Elektrikli otomobillerde motor yerine geçen enerji kaynağı

Benzin: Ham petrolden elde edilen ve otomobillerde yakıt olarak kullanılan bir hidrokarbon

Benzinli Motor: Yakıt olarak benzinle çalışan motor

Beygir Gücü: 75 kg ağırlığındaki bir yükün 1 saniyede 1 metre hareket ettirilmesi için gerekli olan güç miktarı. 0, 7457 kw’a eş değer güç birimi

Bijon: Tekerleği diske bağlamaya yarayan civata

Bijon Anahtarı: Bijonları sıkıp gevşetmeye yarayan aparat

Biyel: Piston ile krank milini birleştiren parça

Boxer motor: Silindirleri yatay bir düzlem üzerinde bulunan yatık silindirli motor

Buji: Kıvılcım çıkarmak suretiyle yakıtın yanmasını sağlayan, iki elektrodu ve porseleni bulunan parça

C

Conta: Mekanik aksamların birleşme noktalarına, sızdırmazlık sağlamak amacıyla konulan madeni levha

Coupe: İki veya üç kapılı, sert tavanlı, üstü açılmayan, dört ya da beş kişilik otomobil

Crossover: Otomobil ile SUV arası geçiş modeli araçlar

Cruise Control (Hız Sabitleyici): Otomobilin istenilen sabit hız değerinde gitmesini sağlayan sistem

Çapraz Lastik: Gövde katları çapraz olarak dizilmiş lastik

D

Debriyaj: Motor kuvvetini şanzıman sistemine aktaran sistem

Değişken Supap Zamanlaması: Motorun her devirde en verimli çalışmasını sağlayan sistem

Detenasyon: Silindir içinde yanmanın düzensiz olarak gerçekleşmesi

Devirdaim Pompası: Soğutma sistemi elemanı

Diferansiyel: Virajlarda ve dönüşlerde otomobilin savrulmaması için arka tekerleklerin tur sayısını ayarlayan sistem

Dikiz Aynası: Sürücünün otomobilin arkasını ve yanlarını görmesini sağlayan tümsek ayna

Dinamo: Mekanik enerjiyi elektrik enerjisine çevirerek farların yanmasını, akünün şarj olmasını ve ateşleme sisteminin çalışmasını sağlayan sistem

Direksiyon: Otomobilin istenilen yöne gitmesi için ön tekerleklerin kontrolünü sağlayan sistem

Disk Fren: Fren balatalarının tekerleğe monte edilmiş diskleri sıkmasıyla çalışan fren sistemi

Distribütör: Yüksek voltajlı akımı, motorun ateşleme sırasına göre bujilere dağıtan parça

Dizel Motor: Yakıt olarak motorinle çalışan motor

Dört Zamanlı Motor: Yakıt kullanımında emme, sıkıştırma, iş ve egzoz sırasına göre çalışan motor

DSR (Dynamic Steering Response): Dinamik sürüş desteği

E

EBD (Electronic Brake Distributor): Fren denge sistemi

Egzantrik (Kam) Mili: Subapların açılma/kapanma sürelerini ve zamanlamasını ayarlayan parça

Egzoz: Silindir içinde yanmış yakıttan artan gazların dışarıya atılmasını sağlayan sistem

Elektrik Sistemi: Otomobillerde elektronik donanımın çalışmasını sağlayan sistem

Elektrikli Otomobil: Elektrik enerjisi ile çalışan bataryalı otomobil

Elektrolit: Aküde bulunan sülfirik asit ve saf su karışımı

Emniyet Kemeri: Otomobillerde sürücü ve yolcuların güvenliklerini sağlayan, koltuklara entegre edilmiş şerit düzenek

Endüksiyon Bobini: 6-12 voltluk akü voltajını bujilerde yüksek voltaja çıkaran transformatör

ESP (Electronic Stability Control): Elektronik denge sistemi, VSA

Euro NCAP: Avrupa Yeni Otomobil Değerlendirme Programı

F

Far: Otomobilin önünde bulunan aydınlatma elemanı

Filtre (Hava Filtresi): Motora giren havayı süzerek toz ve partiküllerden arındıran parça

Filtre (Yağ Filtresi): Motor yağını süzerek toz ve partiküllerden arındıran parça

Flaşör: 4 sinyal lambasının aynı anda yanmasını sağlayan sistem

Fren: Otomobili yavaşlatan ve durduran sistem

Fren Balatası: Fren pedalına basıldığı anda fren kampanasına sürterek yavaşlama ve durma etkisi yapan parça

Fren Kampanası: Dönen tekerlekleri frenlemek için araç tekerleklerine takılan madeni parça

G

Gaz Kelebeği: Karbüratörde bulunan karışım boğazının alt kesiminde, kendi ekseni çevresinde dönmek suretiyle silindirlere giden karışım miktarını arttıran veya eksilten bir parça

Gaz Pedalı: Doğrudan karbüratör gaz kelebeğine bağlı olan, otomobile verilen gaz miktarının ayarlanmasını sağlayan pedal

Gres yağı: Akışkan bir yağ ile kalınlaştırıcı bir maddenin, katı ile yarı akışkan arasında yapı değişikliği gösterdiği yağ türü

Güç: Birim zamanda yapılan iş miktarı

H

Hararet: Otomobilin çalışması sırasında radyatör ve motor içinde oluşan sıcaklık derecesi

Hatchback: 3 veya 5 kapılı, kısa bagajı olan otomobil türü

Hava Soğutmalı Motor: Soğutmanın hava ile gerçekleştiği motor çeşidi

Helezon Yay: Çelik telden yapılmış yay

HHC (Hill Hold Control): Yokuş kalkış desteği

Hız: Otomobilin birim zamanda aldığı yol

Hibrit Otomobil: Elektrik motoru ve benzinli motoru bir arada içeren otomobil

Hidrolik Fren: Hidrolik fren yağını basınç yardımıyla frenlere ileten sistem

Hidrolik Basınç: Fren balatalarını çalıştırmak için tekerlek silindirleri içinde oluşan basınç

I

Immobiliser: Çipli anahtar sistemi

Isofix:  Emniyet kemeri kullanmadan çocuk koltuğunu güvenle bağlamayı sağlayan uluslararası standart montaj sistemi

İ

İçten Yanmalı Motor: Yakıtın motorun içinde yanması prensibine dayanan motor türü

İvme: Otomobilin hızının birim zamanda değişmesi

J

Jikle: Motorun yüksek devirde çalışabilmesi için fazla benzin akışını sağlayan düzenek

K

Karbondioksit (CO2): Motordaki yanma sonucu ortaya çıkarak egzoz ile atılan bir gaz

Karbonmonoksit (CO): Motordaki yanma sonucu ortaya çıkarak egzoz ile atılan çok zehirli bir gaz

Karbüratör: Motorda yanma işlemi için gerekli olan yakıt-hava karışımını düzenleyen parça

Kaporta: Motorun üstünü örten açılıp kapanabilen metal kapak

Kardan Mili (Şaft): Hareketi vites kutusundan alarak diferansiyele ileten parça

Karoser (Kasa): Otomobilin tüm dış aksam ve çeperi

Karter: Motorun alt tarafını kapatarak, hareketli motor parçalarını dış etkilerden koruyan, motor yağını depolayan parça

Katalitik Konvertör (Katalizatör): Egzoz sisteminden atılan gazları zararsız hale getirmek için kullanılan parça

Kavrama: Motor krank mili ile güç aktarma organlarını birleştiren ve ayıran sistem

Kısa Far: 25 metre mesafeyi aydınlatan far

Kışlık Lastik: Normal lastiklere göre soğuk havada sertleşmeyen ve üzerinde vakumlu kanallar bulunan lastik

Klima: Otomobilin ısısının istenilen biçimde ayarlanmasını sağlayan sistem

Kokpit: Sürücünün bulunduğu ve otomobilin kontrol edildiği aracın ön bölümü

Kondansatör: Motorlu araçlarda ateşleme sisteminin bir parçası

Kontak Anahtarı: Çevrildiği zaman ateşleme ve marş devresine elektrik akımı göndererek aracın çalışmasını sağlayan anahtar

Kör Nokta: Dikiz aynalarından arkadaki veya yandaki aracın görünmediği açı

Krank Mili: Pistondan aldığı doğrusal hareketi biyel yardımı ile dairesel harekete çeviren ve bu hareketi volan ve kavramaya ileten parça

Kutup Başları: Akünün pozitif (+) ve negatif (-) uçları

L

Lastik: Otomobilin zemin ile temasını sağlayan, janta monte edilen, içinde basınçlı hava tutabilecek şekilde tasarlanmış; kauçuk, kord bezi, çelik teller ve çeşitli kimyasal maddelerden oluşan parça

Lokma Anahtar: Cıvata ve somunun başını bütün köşelerinden tamamen kavrayan anahtar türü

LPG (Liquified Petroleum Gas): Sıvılaştırılmış petrol gazı

M

Manuel Vites: Vites değiştirme işlemlerinin tamamen sürücünün kontrolü altında olduğu şanzıman türü

Marş Motoru: Kontak anahtarı çevrilerek otomobil çalıştırıldığında motora ilk hareketi veren parça

Metal Yorgunluğu: Aşınma, yüksek basınç ve ısıya maruz kalan metal parçaların deformasyonu

Moment (Tork): Motordan tekerleğe iletilen çekiş kuvveti

Motor: Isı enerjisini mekanik enerjiye dönüştürerek otomobilin hareket etmesini sağlayan sistem

Motor Yağı: Motorun hareketli parçalarında ısınma sürtünmeyi azaltarak verimli çalışmasını sağlayan yağ

Motorin (Mazot): Ham petrolden elde edilen ve otomobillerde yakıt olarak kullanılan bir hidrokarbon

MSR (Motor Schleppmomenten Regelung): Moment düzenleme sistemi

MTV: Motorlu Taşıtlar Vergisi

N

Navigasyon: Gidilecek adrese en kısa ve en hızlı şekilde ulaşılmasını sağlayan haritalı dijital yardımcı, yol kılavuzu

O

Off Road: Arazi için üretilmiş 2WD veya 4WD çekiş gücüne sahip araçlar

Oktan: Petrolde bulunan, renksiz, sıvı durumunda hidrokarbon

Otomatik Vites: Otomobilin devrini, hızına göre otomatik ayarladığı şanzıman türü

Ö

ÖTV: Özel tüketim vergisi

P

Panoramik Cam Tavan: Otomobilin üstünün tamamen özel camdan oluştuğu tavan

Patinaj: Kaygan veya yumuşak zeminden dolayı tekerlekler döndüğü halde otomobilin ilerleyememesi

Pert: Ağır hasarlı otomobil

Piston: Silindir içinde iki ölü nokta arasında hareket ederek, yanmış gaz basıncını biyel yardımı ile krank miline ileten mekanizma

Platin: Distribütör içinde bulunan ve geçen akım ayarını kontrol eden parça

PSI: Değeri 0,068 atmosfer olan basınç birimi

R

Radyal Lastik: Gövde katları düz olarak dizilmiş lastik türü

Radyatör: Soğutma sıvısının pompalandığı silindir ve motor bloğu boyunca dolaşan soğutma kanallarından sistem

Regülatör: Alternatör ile elde edilen doğru akımın ayarlanması için kullanılır.

Rezistans: Otomobilde arka camları ısıtarak buğu ve buzlanmayı önleyen sistem

Rezistör: Bujinin orta elektrotu üzerinde bulunan, yüksek ateşleme voltajının radyo üzerinde meydana getirdiği parazitleri önleyen parça

Rot: Direksiyonla tekerlekler arasındaki bağlantıyı sağlayan parça

Rot-Balans Ayarı: Tekerleklerin yönü, açısı, ağırlık dengesi ve doğrultusunun ayarlanması

Rot Başlığı: Birlikte hareket eden rot ve deve boynu parçalarını birbirine bağlayan pimli bağlantı elemanı

Rölanti: Otomobil hareketsiz durumdayken, motorun minimum yakıtla düzgün bir biçimde çalışması

S

Sedan: En az dört kişilik geniş bagaj uzantısına sahip otomobil türü

Segman: Sıkıştırma ve yanma basıncını sağlamak için pistonla silindir arasındaki boşluğu kapatan ve silindir yüzeyine yüksek hızdaki kompresyonu tutabilecek yağı sağlayan parça

Segment: A,B,C,D,E,F ve G şeklinde otomobil sınıfları

Sıkıştırma Zamanı (Kompresyon): Pistonun alt ölü noktadan üst ölü noktaya yaptığı hareket sonucu hava-yakıt karışımının sıkışmakta olduğu zaman

Silindir: Motorda gücü sağlayan hareketli parçalar olan pistonların yukarı aşağı hareket ettiği silindir şeklindeki yuva

Silindir Hacmi: Pistonların bulunduğu silindirlerin litre, cc ve cm3 cinsinden hacmi

Silindir Bloğu: Silindirlerin ve diğer parçaların monte edildiği motorun temel bölümü

Silindir Kapağı: Silindirlerin üstünü örten metal plaka

Sis Farı: Otomobilin önünde ve arkasında bulunan, sisli havalarda görüşü sağlayan far

Soğutma Sistemi: Yanma sonucu meydana gelen sıcaklığı optimum seviyede tutarak motorun aşırı ısınmasını önleyen sistem

SRC Belgesi: Yük ve yolcu taşımakta kullanılan belge

SRS (Suplemental Restraint System): Airbag sistemi

Start-Stop Sistemi: Motoru otomatik olarak durduran ve sadece çalışması gerektiği zamanlarda çalıştıran sistem

Station Wagon: Çatısı bagajın üzerine kadar uzanan geniş otomobil türü

Stop Lambası: Frene basılınca otomobilin arkasında yanan lambalar

Su Pompası: Soğutma sisteminde su devir daim pompası

Su Soğutmalı Motor: Soğutmanın su ile gerçekleştiği motor çeşidi

Sunroof: Otomobilin tavanında bulunan, açılıp kapabilen mekanizma

Supap (Valf): Silindirlerin üstünde yer alan, açılıp kapanarak yakıt/hava karışımının silindire emilmesini ya da egzoz gazlarının silindirden atılmasını sağlayan parça

Susturucu: Egzoz gazlarının egzoz borusunda yapmış olduğu sesi azaltan parça

SUV (Sport Utility Vehicle): Asfalt yol ve arazi şartlarına uyumlu spor amaçlı otomobil

Ş

Şaft: Vites sistemi ile diferansiyeli birbirine bağlayan parça

Şanzıman (Vites): Motordan alınan gücün tekerleklere iletilmesi işleminde, aracın bulunduğu hıza göre değiştirilen mekanizma

Şasi: Otomobilin karoseri dışında bütün parçalarını kapsayan ana bölüm

Şarj Dinamosu: Aküyü şarj eden ve elektrik donanımıne gerekli doğru akımı sağlayan parça

Şarj Sistemi: Dinamo ve regülatör olmak üzere iki ana parçası olan, motorun meydana getirdiği mekanik enerjiyi elektrik enerjisine çeviren sistem

T

Tekleme: Silindirlerde gerçekleşen ateşlemenin sorunlu olması ya da hiç ateşleme olmaması durumu

Termostat: Motor sıcaklığını ayarlayan otomatik ısı anahtarı

Test Drive: Test sürüşü

Tevzi Makarası: Ateşleme bobininden gelen yüksek voltajı distribütör kapağındaki uçlara ileten parça

Tiptronic (Triptonik) Vites: Vitesin manüel ya da otomatik olarak kullanılabilmesine olanak sağlayan şanzıman türü

Titreşim Damperi: Krank milinde oluşan titreşimleri önlemek için krank miline takılan parça

Torna: Metal malzemelere şekil verme işlemi

Transistör: Elektronik devrelerde anahtar görevi gören, gerilim ve akım kazancı sağlayan yarı iletken devre elemanı

Triger: Egzantrik mili ve devirdaim pompasını döndüren kayış

Turbo: Motorda egzoz gazını yüksek basınçla dışarı atıp motorun daha güçlü ve daha verimli çalışmasını sağlayan türbin

Tubeless Lastik: İç lastiği olmayan lastik

Türbulans: Hava-yakıt karışımının silindirdeki hızlı dönüş hareketi

U

Uzun Far: 100 metre mesafeyi aydınlatan ve sellektör yapmaya yarayan far

Ü

Üst Ölü Nokta: Pistonun silindir içinde çıkabildiği en üst nokta

V

Vakum: Silindir içindeki basıncın, atmosfer basıncından düşük olması durumu

VSA (Vehicle Stability Assist): Elektronik denge sistemi, ESP

V Tipi Motor: Silindirleri iki eğik düzlem üstünde olup V şeklinde olan motor türü

Venturi: Karbüratörde havanın hızını arttırarak vakum meydana getiren parça

Viskozite: Sıvıların akış kapasitelerini gösteren birim

Vites (Şanzıman): Motordan alınan gücün tekerleklere iletilmesi işleminde, aracın bulunduğu hıza göre değiştirilen mekanizma

Vites Kutusu: İleri ve geri vites dişlilerinin bulunduğu mekanizma

V Kayışı: Volan, şarj dinamosu ve marş dinamosunu birbirine bağlayan kayış

Volan: Volan krank miline bağlanan, kavramaya yataklık eden ve kavrama diskine hareket veren bir kavrama parçası

Vuruntu (Detenasyon): Silindirde bulunan hava-yakıt karışımının buji tarafından ateşlenmesinden sonra yanmanın düzensiz olarak gerçekleşmesi

W

WD (Wheel Drive): Tekerlerin çekiş sayısı ve özelliği

X

Xenon Far: İçeriğindeki Xenon gazı sayesinde normal farlara göre daha yoğun ve daha net aydınlatma sağlayan far

Y

Yağ Basıncı: Motor çalışır durumda iken ortaya çıkan yağ basıncı

Yağ Pompası: Motor içinde bulunan yağı karterden emmek suretiyle diğer bölümlere gönderen pompa

Yağ Seviye Çubuğu: Motor içindeki yağın miktarını kontrol etmek için kullanılan çubuk

Yağ Tahliye Supabı: Motordaki yağın fazla olması durumunda dışarıya atan supap

Yağlama Sistemi: Motor içinde aşınmayı önlemek için hareketli parçalara gerekli yağı sağlayan sistem

Yakıt Deposu: Otomobillerde benzin, motorin veya LPG‘nin depo edildiği bölüm

Yakıt Pompası: Yakıtı depodan karbüratöre gönderen pompa

Yanma Odası: Motor içinde hava-yakıt karışımının yandığı bölüm

Yatak: Motor içinde dönerek hareket eden motor parçalarını gerekli durumda tutan bölüm

Yol Bilgisayarı: Sürücüye otomobilin yakıt tüketimi, sürüş mesafesi ve sürüş profili hakkında bilgi sağlayan sistem