Elektrikli Otomobil

2000’li yılların ortalarından bu yana batarya ve güç yönetimi teknolojilerindeki ilerlemeler, değişken petrol fiyatlarının sebep olduğu endişeler ve sera gazı azaltma gereksinimi elektrikli otomobilleri yeniden gündeme getirdi.

Elektrikli otomobiller 19. yüzyılın sonlarında ve 20.yy’ın başlarında oldukça revaçtaydı, fakat içten yanmalı motor teknolojisindeki ilerlemeler ve petrol kullanan araçların ucuz olarak toplu üretimi elektrikli araçların gelişimini engelledi. 1970 ve 1980’lerdeki enerji krizleri elektrikli otomobillere kısa süreli bir ilgi oluşturdu, fakat günümüzdeki gibi büyük kitlesel bir pazara ulaşılamamıştı. 

Türkiye'de ilk elektrikli otomobil II. Abdülhamid Han tarafından İngiltere'de Messrs Immisch & Co şirketine 1888 yılında sipariş edildi. Şirketin mühendisleri Magnus Volk ve Moritz Immisch'in özel olarak hazırladıkları bu otomobil ön kısmında tek bir büyük teker yerine birbirine yakın iki küçük tekere sahipti, Immisch tarafından patenti alınan 20 Amper 48 Volt 1 beygirlik motoru vardı. 

Abdülhamid Han bu otomobilden çok memnun kalmıştı ve bu iki mühendisi ödüllendirmişti, bu sayede mühendisler uluslararası bir üne kavuşmuşlardı. Sultan için hazırlanan bu otomobil o zamanın teknik dergilerinde de görülebilmektedir.

Elektrikli otomobiller bazı kriterlere göre değerlendirilebilir;

Fiyat Aralığı:

Elektrikli otomobillerin satın alma fiyatları sıradan içten yanmalı motorlu otomobillerin fiyatlarından oldukça pahalıdır, hatta çeşitli ülkelerdeki elektrikli otomobil için devlet teşviklerine rağmen durum değişmemektedir. Yüksek fiyatın temel sebebi ise bataryalardır. Örneğin Renault Zeo Zen'in fiyatı ve batarya kiralama çizelgesi aşağıdaki gibidir.

Bakım Masrafları:

Elektrikli bir otomobilin çalışma masraflarının çoğu batarya bakımı ve olası yerleşimiyle ilgilidir çünkü elektrikli bir aracın motorunda sadece beş hareketli parça varken, benzinli bir aracın içten yanmalı motorunda yüzlerce parça bulunur.Elektrikli otomobiller değiştirilmesi gereken pahalı bataryalara sahiptirler fakat bunun dışında özellikle yaygın lityum tabanlı tasarımlarda çok düşük bakım masrafları bulunmaktadır.

Yakıt Tüketimi:

Elektrikli arabalar benzinle çalışan arabalara göre havayı daha az kirletir. Yani benzinle çalışan arabaların çevre dostu alternatifleridir. Hybrid teknolojisiyle bir arabanın benzin tüketimini %50 ye varan oranda düşürebiliyor olması da bu konunun önemini net bir şekilde açıklamaktadır.

Batarya Ömrü:

Elektrikli araç batarya tasarımları lityum-iyon ve lityum tabanlı başka biçimleri üzerine odaklanmıştır, alternatif batarya çeşitleri de kullanılabilmektedir. Hibrid elektrikli araçlar her ne kadar elektrik ile çalışacak olsa da günümüz teknolojisiyle en hızlı 7 saatte şarj olabilmekte ve bu şarj ile en fazla 100-160 km mesafe gidilebilmekte. Pilin ömrünün 2000 şarj ile sınırlı olduğu da düşünüldüğünde en fazla 6 yıl sonra pilin yenilenmesi gerecek ve yüksek maliyetten dolayı kimse yanaşmayacak. Ancak henüz bu teknolojisin başlarında olduğumuzu ve bu alandaki gelişmelerin çok hızlı ilerleyeceğini de düşünerek 10-15 yıl sonra çok daha hızlı şarj olan pillerin üretilmesi ve tek şarj ile çok daha uzun mesafe yol alınabileceği de kesin.

Smart ED 

Fiyatı: 24.000 Euro

Şarj Maliyeti ve İstasyonlar:

Hybrid arabalar kendi kendini şarj ettiğinden bu arabalarda şarj sorunu yoktur. Ancak geleceğin arabaları hybrid ve Elektirik kombinasyonlu arabalardan oluşacak ve bu arabalar pille (batarya) ile çalışacağından şarj edilmesi gerekecek. Bugünün teknolojisi ile en hızlı 7 saatte dolan bataryalar ile 100-160 km arası yol alınabilmekte. Almanya’nın en büyük enerji şirketlerinden RWE’den Carolin Reichert teknolojik gelişmeler sayesinde gelecekte bu araçların 20 dakikada şarj edilmesinin mümkün olacağını söylüyor ancak bu elektriğin evlerde kullanılan elektrikten daha yüksek voltajlı olacağını da sözlerine ekliyor. Benzin istasyonu yerine şarj sistemlerin yapılabileceği istasyonlar gelecek. Şarj için otoparklar, mevcut benzin istasyonları bina girişleri gibi yerler düşünülmekte.

Vergi:

 Birçok ülke tarafından hibrid ve Elektrikli otomobiller teşvik edilmekte ve bu araçlardan alınan özel tüketim vergilerinde yüzde 50’lere varan oranda indirim uygulamakta. Yine motorlu taşıt vergilerinde de indirimlere gidilmekte. Çevre dostu olmasından dolayı teşvik kapsamına alınmakta. Petrol ve petrol ürünlerinden alınan Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) devletler için de en büyük gelir kalemi olma özelliğini taşıyor. Aslında yakıt fiyatlarının yüksekliği devletlerin uyguladığı ÖTV den kaynaklanıyor. Böylesine yüklü bir gelir kalemini hiç bir devlet kaybetmek istemeyecek. 

Nissan Leaf Modeli 

Fiyatı: 27.620 Dolar 

Hava Kirliliği Karbon Emisyonu:

Elektrikli otomobiller şehirlerde temiz havaya katkıda bulunur çünkü zararlı bir atık üretmezler; is (partiküller), uçucu organik bileşikler, hidrokarbonlar, karbon monoksit, ozon, kurşun ve çeşitli nitrojen oksitleri gibi. Temiz hava genelde yereldir çünkü bataryayı tekrar şarj etmek için kullanılan elektrik kaynağına bağlıdır, hava kirliliği emisyonları üretim santrallerinin olduğu yere kaymaktadır. Salınan karbon dioksit miktarı, aracı şarj etmek için kullanılan güç kaynağının emisyon yoğunluğuna bağlıdır, araç bazında düşünüldüğünde söz konusu aracın verimliliği ve şarj işlemi sırasında kayıp olan enerjiye bağlıdır.

Elektrik motorları yüksek güç/ağırlık oranı sağlayabilirler ve bu motorları destekleyen yüksek akımlar sağlayan bataryalar tasarlayabilirler.

Bir elektrik motorunun torkunun akımın fonksiyonu olması, dönel hızın olmaması sebebiyle içten yanmalı motorlu araçlarla karşılaştırıldığında elektrikli araçlar ivmelenme esnasında daha büyük bir hız aralığında yüksek torka sahiptir. Elektrikli bir araçta tork oluşurken herhangi bir gecikme olmaması elektrikli araç sürücülerinde yüksek bir memnuniyet oluşturdu. 

Enerji Verimliliği:

İçten yanmalı motorlar nispeten yerleşik yakıt enerjisini itme gücüne dönüştürürken verimsizdirler, enerjinin çoğu ısı olarak harcanmaktadır. Diğer taraftan, elektrikli motorlar depolanmış enerjiyi aracı sürme gücüne dönüştürürken çok daha verimlidir ve elektrik tahrikli araçlar hareketsizken veya kendi kendine giderken enerji harcamazlar ve kaybedilen enerjinin bir kısmı, frenin tutması sırasında bir miktar enerji kaybedilir ve yeniden üretimli frenleme sayesinde yeniden kullanılır, yeniden üretimli frenleme, frenleme esnasında kaybedilen enerjinin beşte biri kadarını tutar. Tipik olarak, sıradan benzinli motorlar aracı hareket ettirmek için veya güç aksesuarları için yakıt enerjisinin sadece %15’ini etkin bir şekilde kullanır. Dizel motorlar %20’lik bir verimliliğe sahipken, elektrik motorlu araçlar %80 civarı bir verimliliğe sahiptir.

Modeller: 

Tesla S

Fiyatı: 160.000 Euro

Bazı ülkelerde bulunan seri üretim modelleri şunlardır: Tesla Roadster, REVAi, Buddy, Mitsubishi i MiEV, Nissan Leaf, Smart ED, Wheego Whiplife, Mia Electric, BYD e6, Bollare Bluecar, Renault Fluence Z.E., Ford Focus Electric, BMW ActiveE, Coda, Tesla Models, and Honda Fit EV ve Renault Zoe’dir.

Ülkemizde yerli üretim için çalışmalar devam etmektedir.